Obliczenie wartości liczbowej wyrażenia algebraicznego polega na podstawieniu danych liczb wmiejsce liter iwykonaniu wskazanych działań.
Wprzypadku równań także można podstawiać liczby wmiejsce niewiadomych. Otrzymywane wówczas równości liczbowe mogą być prawdziwe lub fałszywe.
Przykład1
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Animacja
Definicja: Liczba spełniająca dane równanie
Liczba spełnia dane równanie, jeżeli po podstawieniu jej wmiejsce niewiadomej iwykonaniu działań po obu stronach równania, otrzymamy prawdziwą równość liczbową.
Definicja: Rozwiązanie równania
Liczbę, która spełnia dane równanie nazywamy rozwiązaniem lub pierwiastkiem równania.
Definicja: Równania równoważne
Mówimy, że równania ztymi samymi niewiadomymi są równoważne wtedy itylko wtedy, gdy posiadają taki sam zbiór rozwiązań.
Przykład2
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Animacja
Zapamiętaj!
Rozwiązać równanie – to znaczy znaleźć wszystkie liczby, które spełniają to równanie lub wykazać, że równanie to nie ma rozwiązania. Wtym celu przekształcamy równanie równoważnie, pamiętając otym, że
do obu stron równania możemy dodać lub od obu stron równania odjąć tę samą liczbę lub wyrażenie,
obie strony równania możemy pomnożyć lub podzielić przez tę samą liczbę różną od zera.
Przykład3
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Animacja
Przykład4
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Animacja
Zapamiętaj!
Dodawanie lub odejmowanie od obu stron równania tego samego wyrażenia inaczej można nazwać przenoszeniem tego wyrażenia zprzeciwnym znakiem na drugą stronę równania.
Np. aby rozwiązać równanie: przenosimy zprzeciwnym znakiem
na lewą stronę równania
na prawą stronę równania
Odpowiedź: Rozwiązaniem równania jest liczba .
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Animacja pokazuje kolejne kroki rozwiązania trzech równań. Równanie 2x +8 =0 jest oznaczone, jego rozwiązaniem jest punkt leżący na osi liczbowej x=-4. Równanie 2x +8 =2x +6 jest sprzeczne, nie ma rozwiązań wzbiorze liczb rzeczywistych. Równanie 2x +8 =2x +8 jest tożsamościowe, jego rozwiązaniem są wszystkie liczby rzeczywiste. Rozwiązania opisanych równań zaznaczono na osi liczbowej.
Równania zjedną niewiadomą mogą mieć skończoną liczbę rozwiązań, np. jedno, dwa, trzy, cztery. Są również takie równania, które nie mają rozwiązania lub mają nieskończenie wiele rozwiązań.
Definicja: Zbiór rozwiązań równania
Zbiór wszystkich liczb spełniających dane równanie nazywamy zbiorem rozwiązań równania.
Przykład5
Rozwiąż równania
Rozwiązanie:
Rozwiązanie:
Rozwiązanie: brak rozwiązania
Przykład6
Znajdź pierwiastek rozwiązania.
Pierwiastek rozwiązania: np.:
Pierwiastek rozwiązania:
Przykład7
Równania, które nie mają rozwiązania:
,
Równania, które mają nieskończenie wiele rozwiązań:
,
Definicja: Równanie sprzeczne
Równanie, które nie ma rozwiązania nazywamy równaniem sprzecznym.
Definicja: Równanie tożsamościowe
Równanie, które jest spełnione przez każdą liczbę rzeczywistą nazywamy równaniem tożsamościowym.
Ważne!
Liczba rozwiązań równania.
Równanie pierwszego stopnia zjedną niewiadomą może:
nie mieć rozwiązania,
mieć dokładnie jedno rozwiązanie,
mieć nieskończenie wiele rozwiązań.
Ćwiczenie1
Połącz równanie zjego rozwiązaniem.
<span aria-label="z, równa się, trzy z, minus, cztery" role="math"><math><mi>z</mi><mo>=</mo><mn>3</mn><mi>z</mi><mo>−</mo><mn>4</mn></math></span>, <span aria-label="początek ułamka, dwa x, mianownik, trzy, koniec ułamka, równa się, minus, jeden" role="math"><math><mfrac><mrow><mn>2</mn><mi>x</mi></mrow><mn>3</mn></mfrac><mo>=</mo><mo>-</mo><mn>1</mn></math></span>, <span aria-label="trzy x, plus, dwa, równa się, pięć" role="math"><math><mn>3</mn><mi>x</mi><mo>+</mo><mn>2</mn><mo>=</mo><mn>5</mn></math></span>, <span aria-label="dwa y, równa się, y, minus, jeden" role="math"><math><mn>2</mn><mi>y</mi><mo>=</mo><mi>y</mi><mo>−</mo><mn>1</mn></math></span>, <span aria-label="dwa x, równa się, x, plus, jeden początek ułamka, jeden, mianownik, dwa, koniec ułamka" role="math"><math><mn>2</mn><mi>x</mi><mo>=</mo><mi>x</mi><mo>+</mo><mn>1</mn><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac></math></span>, <span aria-label="dwa x, równa się, minus, cztery" role="math"><math><mn>2</mn><mi>x</mi><mo>=</mo><mo>−</mo><mn>4</mn></math></span>, <span aria-label="z, plus, jeden, równa się, jeden początek ułamka, jeden, mianownik, dwa, koniec ułamka" role="math"><math><mi>z</mi><mo>+</mo><mn>1</mn><mo>=</mo><mn>1</mn><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac></math></span>, <span aria-label="x, plus, początek ułamka, jeden, mianownik, dwa, koniec ułamka, równa się, zero" role="math"><math><mi>x</mi><mo>+</mo><mfrac><mn>1</mn><mn>2</mn></mfrac><mo>=</mo><mn>0</mn></math></span>
classicmobile
Ćwiczenie2
Liczbą spełniającą równanie jest
static
classicmobile
Ćwiczenie3
Liczbą spełniającą równanie jest
static
classicmobile
Ćwiczenie4
Sprawdź, czy podana liczba jest rozwiązaniem danego równania.
static
classicmobile
Ćwiczenie5
Sprawdź, które równania są spełnione przez liczbę .
static
Ćwiczenie6
Przeciągnij elementy zdolnej sekcji do górnej.
2x−1=2x+1, 0∙x=13, −2(4−x)=2x−8,, −x+4=−x, <span aria-label="zero, razy, z, równa się, zero" role="math"><math><mn>0</mn><mo>·</mo><mi>z</mi><mo>=</mo><mn>0</mn></math></span>, x+3=3, <span aria-label="pięć, razy, x, równa się, minus, pięć" role="math"><math><mn>5</mn><mo>·</mo><mi>x</mi><mo>=</mo><mo>-</mo><mn>5</mn></math></span>, <span aria-label="x indeks górny, trzy, równa się, minus, sześćdziesiąt cztery" role="math"><math><msup><mi>x</mi><mn>3</mn></msup><mo>=</mo><mo>-</mo><mn>64</mn></math></span>, <span aria-label="x indeks górny, dwa, równa się, minus, szesnaście" role="math"><math><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><mo>=</mo><mo>-</mo><mn>16</mn></math></span>, x=x, 2x+3=3+2x, <span aria-label="x indeks górny, dwa, równa się, zero" role="math"><math><msup><mi>x</mi><mn>2</mn></msup><mo>=</mo><mn>0</mn></math></span>
Brak rozwiązań | |
---|---|
Jedno rozwiązanie | |
Nieskończenie wiele rozwiązań |
classicmobile
Ćwiczenie7
Rozstrzygnij, czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe.
- Równanie ma dwa rozwiązania.
- Równanie jest równaniem sprzecznym.
- Równanie jest równaniem sprzecznym.
- Równanie jest równaniem sprzecznym.
- Równanie ma jedno rozwiązanie.
- Równanie jest równaniem tożsamościowym.
- Równanie jest równaniem sprzecznym.
- Równanie jest równaniem tożsamościowym.
- Równanie jest równaniem sprzecznym.
- Równanie jest równaniem tożsamościowym.
static
classicmobile
Ćwiczenie8
Które zpodanych równań jest sprzeczne?
static
classicmobile
Ćwiczenie9
Które zpodanych równań jest sprzeczne?
static
classicmobile
Ćwiczenie10
Które zpodanych równań są tożsamościowe?
static
Ćwiczenie11
Ćwiczenie12
Jaki jednomian należy wpisać, aby otrzymane równanie było sprzeczne? Przeciągnij iupuść.
x, -x, 9x, -2x, -3x, 6x
6x= ............ +1
4x+ ............ = x+
−4x+ ............ =−5x−5
2(x−3)=x+ ............
3( ............ −4)=−6x
2x−(6-7x)=2+ ............
Ćwiczenie13
Jaki jednomian należy wpisać, aby otrzymane równanie było tożsamościowe? Przeciągnij iupuść.
7x, 5x, −4x, 2x, x
3x=7x+ ............
12x−5x= ............
4(x− ............ )=3x
−x+6x−8= ............ −1−7
−5( ............ x)=−3x+x
Ćwiczenie14
Wstaw takie wyrażenie algebraiczne wmiejsce , aby równanie
miało jedno rozwiązanie
nie miało rozwiązania
miało nieskończenie wiele rozwiązań
Ćwiczenie15
Podaj wszystkie liczby, które spełniają równanie.
Ćwiczenie16
Uzasadnij, że równanie nie jest równaniem tożsamościowym. Ile rozwiązań ma to równanie?